Tijdens de menstruele cyclus en tijdens de overgang kunnen zich klachten voordoen die uiteraard vrouw gerelateerd zijn. Er zijn echter ook ziektebeelden of klachten die vaker voorkomen bij vrouwen dan bij mannen. In dit bulletin worden 5 onderwerpen beschreven die vrouw gerelateerd zijn.

Bij de overgang verandert er veel: kinderen hebben minder zorg nodig, ouders wat meer, in het werkzame leven komen pensioenvragen aan de orde, het lijf verandert, zaken kosten wat meer energie dan voorheen, slapen gaat minder goed en zo is er een scala van veranderingen die er voor kunnen zorgen dat de psyche het zwaar te verduren heeft. Door het verminderen van het oestrogeen kunnen lichamelijke klachten ontstaan. Wanneer migraine hormonaal gerelateerd is kan met eenvoudige en voordelige middelen veel bereikt worden net als bij PMS. In dit bulletin worden tips, lifestyle- en voedingsadviezen gegeven bij blaasontsteking en bij rusteloze benen.

De overgang

De overgang is niets meer en niets minder dan het stoppen van de eicel activiteit. De productie van vooral oestrogeen komt op een laag pitje te staan. Dat kan op de natuurlijke manier, maar ook vanwege een operatie of een medische behandeling. Volgens de statistieken stopt de Nederlandse vrouw op haar 51ste jaar met menstrueren. Hiermee wordt eigenlijk de Menopauze bedoeld: de laatste menstruatie. De Overgang is het hele proces en kan al 5 tot 7 jaar voor de Menopauze beginnen.

Verschijnselen

Het bekendste verschijnsel is de opvlieger. Plotseling een warmte- opwelling en/of een zweet- aanval krijgen. Dat daarnaast ook klachten van droge ogen, -neus, -mond en -vagina tot overgangsklachten gerekend kunnen worden is niet algemeen bekend. In het verlengde hiervan kunnen we ook de spier- en gewrichtsklachten noemen. Immers ook in de gewrichten liggen ‘slijmvliezen’. Dit zijn beschermlagen die onder invloed van de daling van oestrogeen dunner worden: er kan irritatie ontstaan. Een slijmbeurs- of peesschedeontsteking komt regelmatig voor. Ook kan het reden zijn, dat het libido minder wordt: het vrijen kan pijnlijk worden door vaginale droogte. Door het tekort aan oestrogeen kunnen stemmingswisselingen ontstaan en verandert de spierspanning. Vanwege de veranderde stofwisseling worden mineralen anders en vaak minder goed verwerkt. De spieren voelen stijf en pijnlijk bij het opstaan.

Stofwisseling

De stofwisseling verandert. Dat heeft effecten op het gehele lichaam. Voor onze gemoeds- toestand en het handhaven van een gezond gewicht zijn we onder anderen afhankelijk van een goed functionerende stofwisseling. De behoefte aan specifieke vitamines en mineralen wordt groter. En welke? Dat is voor elke vrouw anders: afhankelijk van de klachten is het goed om specifieke aanvulling te geven. Vrijwel altijd krijgt de vrouw in de overgang er een paar kilo bij.

Natuurlijke aanpak

Met een natuurlijke aanpak zijn overgangsklachten over het algemeen zeer goed te behandelen. Met een gezonde leefstijl, bewegen in de buitenlucht, orthomoleculaire voedingssupplementen en plantaardige middelen zijn uitstekende resultaten te behalen. Regelmatig bewegen is enorm belangrijk. Spieren en gewrichten blijven soepel en het geeft tevens ontspanning. Bij stress kunnen Yoga, Tai Chi of meditatie oefeningen soms uitkomst bieden. Het is onvoorstelbaar wat men kan bereiken door alleen al het voedings- en bewegingspatroon aan te passen.

Orthomoleculaire voedingssuppletie

Taurine is een aminozuur. Taurine vervult in het lichaam een belangrijke functie als neurotransmitter in de hersenen, antioxidant en ontgifter. Taurine helpt de niveaus van calcium, natrium, kalium en magnesium in de cellen te handhaven. Taurine kan een regelmatige hartslag helpen behouden door de concentratie van calcium ionen te helpen reguleren.

Magnesium is een mineraal en belangrijk in veel enzymsystemen, met name die betrokken zijn bij de energieproductie. Het is essentieel voor een goede hartslag en de prikkeloverdracht in zenuwen. Het is tevens een bestanddeel van botten en tanden. Magnesium tauraat (magnesium gebonden aan taurine) helpt bij krampen.

Rode Klaver en Hop zijn kruiden die wij adviseren bij opvliegers en nachtzweten. Ze hebben een soort oestrogene werking (fyto-oestrogenen). Ze vangen als het ware het tekort aan oestrogenen (vrouwelijke hormonen) in het lichaam op. De isoflavonen uit Rode Klaver en Hop zijn voor ons de beste bronnen. Ze komen namelijk uit onze eigen biotoop. In tegenstelling tot de soja dat ook een fyto-oestrogeen is maar minder effectief is bij de Europeaan. Overgangsverschijnselen zoals overmatig transpireren, opvliegers en slaapstoornissen worden hiermee effectief bestreden. Bovendien bezit Hop de eigenschap prikkelbare gevoelens en onrust tegen te gaan.

Angelica sinensis ook bekend als Dong Quai stimuleert de doorbloeding van alle vrouwelijke organen en heeft een hormoonregulerende werking. Dit kruid is een ‘typisch vrouwenkruid’ dat al eeuwenlang door miljoenen vrouwen wordt gebruikt voor tal van vrouwenkwalen. Het verlicht de symptomen van de overgangsklachten en gaat opvliegers tegen.

OPC (oligmere proanthocyandinen), uit druivenpit extract heeft krachtige anti-oxidatieve eigenschappen en bestrijdt vrije radicalen. De chemische structuur van OPC’s is verschillend van andere anti-oxidanten omdat deze is ingebouwd in celmembranen. Vetten en vooral cholesterol zijn gevoelig voor schade door vrije radicalen. Als vetten en cholesterol worden beschadigd door oxidatie, vormen zij giftige substanties die schade aanrichten aan cellen en ziekte aan hart en bloedvaten in gang zetten. OPC gaat de vorming van lipide peroxides tegen. In Frankrijk staan extracten van druivenpitten geregistreerd als medicijn. Deze eigenschappen zijn bij veel natuurgeneeskundige therapeuten misschien wel bekend maar wat minder bekend is, is het feit dat OPC de eigenschap heeft andere stoffen zoals vitamine C en bepaalde kruiden zoals bovengenoemde enorm te versterken zodat men minder hiervan nodig heeft.

Extra risicofactoren bij de overgang

Er zijn twee extra risicofactoren bij vrouwen in de overgang t.w. botontkalking en hart- en vaatziekten

Botontkalking

Tijdens de menopauze vermindert de productie van de oestrogenen. Hierdoor neemt de kans op botontkalking enorm toe. Veel mensen slikken tijdens de overgang extra calcium om botontkalking te voorkomen. Calcium en organisch silicium zijn van belang voor gezonde botten en het voorkomen van osteoporose. Calcium zit in zeegroente, koolsoorten, zalm, bladgroenten, sojabonen, bonen, zuivel en noten. Vooral sesamzaad is zeer rijk aan calcium en zit in ‘tahin’(pasta van sesamzaad en kikkererwten). Organisch silicium kan men het beste innemen als voedingssupplement in een drinkbare oplossing. Een voedingssupplement met de combinatie van calcium (uit de rode alg) magnesium, vitamine K2 en hoge dosering vitamine D3 is aan te raden om osteoporose te voorkomen.

Hart- en vaatziekten

Na de menopauze neemt de kans op hart- en vaatziekten toe. De bloeddruk kan stijgen en door overgewicht kan de zin in bewegen gaan verminderen. Het homocysteïnegehalte kan stijgen doordat de methylering niet meer goed verloopt. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. De oplossing voor een te hoog homocysteïnegehalte is extra vitamine B12, B6 en foliumzuur.

Pre menstrueel syndroom

Het premenstrueel syndroom (PMS) is een groep klachten of symptomen die vlak voor de menstruatie kan optreden. De belangrijkste PMS klachten zijn huilbuien (zonder depressieve gevoelens), hartkloppingen, duizeligheid, opgezwollen borsten of buik, hoofdpijn, strakke huid, constipatie, vermoeidheid en soms buikpijn en krampen. Vrouwen kunnen ook op psychisch vlak last hebben van angst- en/of depressieve gevoelens, nervositeit, prikkelbaarheid of een kort lontje. Zo’n 4% van de vrouwen tussen de 16 en 40 jaar heeft regelmatig last van P.M.S. Het syndroom hoeft niet gedurende de gehele vruchtbare periode te bestaan: het is ook mogelijk dat het ontstaat na het dertigste levensjaar of na het krijgen van kinderen. Er wordt veronderstelt dat de oorzaak van PMS te maken kan hebben met de progesteronspiegel in de tweede week na de menstruatie. Een tekort aan B6 en magnesium geeft aanleiding voor PMS klachten. Onlangs werd de neurotransmitter serotonine, één van de stoffen die signalen overbrengen tussen bepaalde hersencellen, aan het lijstje toegevoegd.

Migraine

Migraine wordt gekenmerkt door terugkerende aanvallen van hoofdpijn, vaak samen met misselijkheid, braken en licht-sensaties (aura). Het symptoom van migraine is een eenzijdige, pulserende pijn, die verergerd wordt door lichamelijke inspanning. Hierdoor zijn patiënten vaak geheel uitgeschakeld. Ook komt het voor dat patiënten overgevoelig zijn voor licht en geluid. Migraine wordt dikwijls uitgelokt door veranderingen in de hormoonspiegel, vermoeidheid, spanning, verandering van weer en soms drugsmisbruik. Patiënten voelen een aanval vaak aankomen. Dit gaat soms gepaard met visuele of andere effecten. Voedselintoleranties kunnen een oorzakelijk verband hebben met migraine. De reguliere behandeling bestaat uit geneesmiddelen zoals triptanen. Behandelprincipes uit de orthomoleculaire geneeswijze: verminder homocysteïne gehalte in het bloed, verminder de spierspanning die meestal aanwezig is, herstel het hormonale evenwicht en vermijdt voedingsstoffen die migraine uitlokken zoals: cacao, aspartaam, alcohol en cafeïne of voedingsstoffen waarvoor men overgevoelig voor is. Een migraine aanval kan ook uitgelokt worden door bepaalde additieven in voeding. Beruchte boosdoeners zijn mononatriumglutamaat (ve-tsin), een smaakversterker die veel wordt toegepast in de voedingsindustrie, sulfiet (in wijn), nitraat (spinazie, kool en bieten) en aspartaam (een kunstmatige zoetstof). Migraine die hormonaal gerelateerd is en zich steeds op dezelfde manier in de menstruatiecyclus manifesteert is goed te behandelen met onderstaand suppletieadvies.

Rusteloze benen syndroom

Kenmerkend voor het rusteloze-benensyndroom, ook wel aangeduid als RLS (‘restless legs syndrome’), is een vervelend gevoel in de benen dat men het liefst zo gauw mogelijk wilt laten verdwijnen. Het is een aandoening van het centrale zenuwstelsel, dat gekenmerkt wordt door een onbedwingbare drang om je benen te bewegen, meestal als gevolg van onprettige gewaarwordingen in je benen, zoals een brandend gevoel, tintelingen, stuiptrekkingen en zelfs pijn. Deze bewegingsdrang duikt meestal op het verkeerde moment op, wanneer je probeert te ontspannen of te slapen. Het gevolg is dat de meeste mensen met RLS moeite hebben om in slaap te komen en in slaap te blijven. Uitputting is dan het gevolg, wat een negatief effect heeft op persoonlijke relaties, werk, het geheugen, de concentratie en vele andere aspecten van het dagelijks leven. Dit gevoel van rusteloze benen, in medisch jargon dysesthesie (verminderde gevoeligheid of overgevoeligheid voor bepaalde huidprikkels), wordt omschreven als een rillerig, trekkerig, tintelend, branderig gevoel alsof het in de benen krioelt van de kleine beestjes. De ernst van deze gewaarwordingen varieert van een beetje ongemakkelijk tot irritant en ronduit gekmakend. Het merkwaardigste aan het hele gebeuren is dat de symptomen ontstaan als iemand zich probeert te ontspannen. Traditionele medicaties die bij RLS worden voorgeschreven zijn dopaminergica, benzodiazepinen, opioïden en krampbestrijdende middelen, hoewel die hooguit soms een redelijke mate van effect hebben en slechts zolang ze worden ingenomen. Desondanks biedt de alternatieve geneeskunde een aantal bewezen mogelijkheden om dit raadselachtige syndroom met succes te behandelen.

Oorzaken

De exacte oorzaak van rusteloze benen is niet bekend, maar onderzoekers geloven dat het te maken heeft met een afwijking in het centraal zenuwstelsel. RLS veroorzaakt prikkelbaarheid in een bepaalde regio van de hersenen (subcorticaal gebied) door een verstoring in de werking van de neurotransmitter dopamine. Dopamine is een stof die signalen doorgeeft van de ene zenuwcel naar de andere en naar de spieren en die belangrijk is bij het reguleren van beweging. RLS wordt gelinkt aan diabetes en roken. Het komt vaker voor bij vrouwen en ouderen dan bij jongeren en er is een duidelijke familiale factor aanwezig. Rusteloze benen syndroom staat in relatie met:

• ijzertekort
• lage dopamine waarden
• letsels van het ruggenmerg of de perifere zenuwen
• zwangerschapsgerelateerde tekorten aan ijzer, foliumzuur en magnesium
• glutenintolerantie, het rusteloze benen syndroom komt bijna acht keer meer voor bij patiënten met glutenintolerantie
• multiple sclerose, diabetes, spastisch darm syndroom, verstoorde darmflora
• nierziekten, vooral in het eindstadium
• medicatie: tricyclische antidepressiva, SSRI’s (selectieve serotonine heropname remmers, antidepressiva), lithium en cafeïne

 

Rusteloze benen syndroom wordt ingedeeld in primaire en secundaire vormen. De primaire vorm begint op jongere leeftijd en wordt geassocieerd met genetische defecten. De secundaire vorm wordt vooral gelinkt aan ijzertekort, zwangerschap, tekort aan folaat, bloedarmoede, nierziekten en hersenstoornissen. Er is ook een verband met een verhoogde pijngewaarwording, wat waarschijnlijk gekoppeld is aan de activiteit van dopamine.

Reguliere behandeling

In de reguliere geneeskunde wordt het rusteloze benen syndroom behandeld met stoffen die dopamine verhogen. Levodopa (L-dopa, een voorloper van dopamine), slaapmiddelen, kalmeermiddelen en middelen tegen stuiptrekkingen en epilepsieaanvallen de zogenaamde anticonvulsiva.

Orthomoleculaire voeding

Omdat rusteloze benen met nutriëntentekorten geassocieerd worden, hebben wetenschappers het effect van supplementen bij RLS onderzocht. De resultaten zijn veelbelovend.

IJzer en dopamine

Een enzym dat betrokken is bij de aanmaak van dopamine (tyrosine hydroxylase) heeft voor zijn werking ijzer nodig. In dierstudies veroorzaakt een ijzertekort een verstoring van de werking van dopamine. Er wordt aangenomen dat RLS patiënten onvoldoende ijzer opnemen in de hersenen. De ijzertekorten doen zich vooral voor in de hersenregio’s die betrokken zijn bij de controle van de lichaamsbeweging. Uit autopsies blijkt dat RLS patiënten vooral een ijzertekort hebben in de substantia nigra (zwarte kern in het middendeel van de hersenen). Verder wordt er ook een verband gevonden tussen rusteloze benen en aandoeningen die gepaard gaan met een gebrek aan ijzer, zoals bloedarmoede, wat de link met een tekort aan vitamine B12 en folaat de actieve vorm van foliumzuur versterkt. Niet alleen ijzer in het bloed is laag bij RLS patiënten, ook hun ijzerreserve (ferritine) is vaak abnormaal laag. Bij hogere ferritinewaarden (>50µg/l) ziet men minder symptomen. Een tekort aan ferritine kan ontstaan door een lage ijzerinname, een slechte opname van ijzer of overmatig bloedverlies.

Folaat (actieve vorm van foliumzuur)

Foliumzuur is betrokken bij de aanmaak van nieuwe cellen (DNA en RNA) en bij de bescherming tegen DNA-schade. Foliumzuur is ook nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en een tekort aan foliumzuur leidt tot bloedarmoede. Rusteloze benen worden gelinkt aan foliumzuurtekort, vooral tijdens de zwangerschap en bij de genetische variant. Als een gebrek aan foliumzuur aan de basis ligt van RLS, kan dagelijkse suppletie met 600 tot 1200 mcg foliumzuur aanzienlijke verbetering geven. Mensen met rusteloze benen missen vaak een bepaald enzym dat foliumzuur omzet in zijn actieve vorm. Zij moeten dan de actieve vorm van foliumzuur, methyltetrahydrofolaat, nemen. Wanneer men folaat neemt, kan men het beste doen in combinatie met vitamine B12 en B6.

Vitamine B12

Aangezien vitamine B12 essentieel is voor de gezondheid van het zenuwstelsel, voor het immuunsysteem, en voor de vorming van DNA, zijn er zeer uiteenlopende klachten bij een tekort aan B12. Ook bij onrustige benen is suppletie met b12 een must, meestal wordt dit gegeven in combinatie met folaat.

Magnesium

Magnesiumsuppletie verlicht eveneens de symptomen van RLS. Vooral bij patiënten die er ’s avonds en ’s nachts last van hebben, kan magnesium, vlak voor het slapengaan, helpen. De dosering van magnesium is sterk afhankelijk van de zogenaamde biologische beschikbaarheid van de magnesium. Deze is afhankelijk van de stof waaraan de magnesium gekoppeld wordt. Bij het lichaamseigen aminozuur L-taurine ontstaat magnesiumtauraat. Deze vorm is zeer goed opneembaar en te prevereren boven alle ander magnesiumvormen. Een dosering van 2 capsules van magnesiumtauraat (60 mg magnesium) is dan al voldoende.

Advies Rusteloze Benen Syndroom

• Niet roken, matig met alcohol en cafeïne.
• Geraffineerde koolhydraten en suikers schrappen.

 

Blaas- en urinewegontsteking

Een blaasontsteking (cystitis) is een ontsteking van het slijmvlies van de blaas en urinebuis die meestal een bacteriële oorzaak heeft. Vaak gaat het om de E.coli-bacterie, die normaal gesproken in de darmen voorkomt. Wanneer de bacterie via de plasbuis de blaas binnenkomt, hecht deze zich aan de blaaswand waardoor deze gaat ontsteken. Aangezien vrouwen een kortere plasbuis hebben dan mannen en de bacterie dus makkelijker de blaaswand kan bereiken, komt een blaasontsteking vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Tijdens het vrijen kunnen bacteriën in de plasbuis van de vrouw komen. Er zijn nog een aantal andere oorzaken zoals irritatie door een blaassteen, slechte hygiëne, voedingsstoffen die irritatie opwekken, onvoldoende vocht, zwangerschap, chemische stoffen, medicijnen of menopauze. Blaasontsteking kan ook veroorzaakt worden door diverse andere bacteriën en parasieten of door vaginale deodorant. In het laboratorium kan precies worden vastgesteld wat de ontsteking heeft veroorzaakt. De symptomen van een blaasontsteking zijn:

Vaak aandrang om te plassen, maar per keer komen er maar kleine beetjes.

• Branderig gevoel bij het plassen.
• Buikpijn.
• Troebele urine met een onaangename geur.
• Bloed bij de urine.

 

De aandoening kan plotseling opkomen en beginnen met pijn in de onderrug en kan leiden tot nierinfectie. De urine ziet er vaak wat melkachtig uit en kan vies ruiken doordat er pus en bacteriën in zitten. Een blaasontsteking is dus een vervelende en pijnlijke kwaal en kan voortdurend terugkomen.

Antibiotica

Chronische blaasontsteking is met antibiotica nauwelijks meer te behandelen. Antibiotica kan ernstige spijsverteringsproblemen geven vanwege de vernietiging van de goede darmflora bacteriën. Hierdoor kan diarree ontstaan. Bij herhaaldelijk gebruik van antibiotica kan een resistentie ontstaan voor de veroorzakende bacteriën, meestal de E.coli. Dit neemt zorgwekkend toe. Het vinden van werkzame, andere behandelingen is daardoor noodzaak geworden. Middelen om de darmflora en de weerstand te verbeteren zijn aangewezen. Blaas- en urinewegontsteking is vaak uitstekend te behandelen met natuurlijke middelen.

Natuurgeneeskundige aanpak

Om een blaasontsteking te voorkomen is het van belang een goede hygiëne te hanteren, zodat de E.coli-bacterie niet de kans krijgt de plasbuis in te gaan. Ook is het aan te raden om elke dag minstens 2 liter water te drinken zodat het urinesysteem goed gespoeld wordt. Bacteriën krijgen dan minder kans zich te hechten aan de blaaswand. Blaasontstekingen zijn ook te voorkomen door het gebruik van de juiste voedingssupplementen.

Cranberry

Goede kans dat u wel eens gehoord heeft van cranberry(vlierbes)-supplementen. De cranberry bevat veel anti-oxidanten en de organische zuren in cranberrysap helpen de zuurgraad van de urine te laten dalen. Het vermindert de kans op urineweginfecties. Er is echter een middel dat 50 keer sterker is dan cranberry en dat is D-Mannose.

D- Mannose 50 x sterker

D-Mannose werkt als zeer krachtig natuurlijk middel tegen blaas- en urinewegontstekingen. Een relatief onbekend feit is dat er genezende suikers bestaan: glucosamine is inmiddels een bekend essentieel suiker en wordt vaak en effectief gebruikt tegen gewrichtsklachten. Een andere essentiële suiker is Mannose. D-Mannose hecht zich aan de E.coli-bacterie én zij wordt niet door het lichaam opgenomen in de stofwisseling. De wand van de mond, maag, darm, vagina en blaas bevat een slijmlaag. Slijmmoleculen vormen zowel slijm als slijmvlies-receptoren waaraan bacteriën zich hechten. Deze slijmmoleculen zijn geheel opgebouwd uit essentiële suikers. Ontstekingen van het slijmvlies van de blaas kunnen worden afgeremd door gebruik van essentiële suikers. Bijna 90% van de blaasontstekingen worden veroorzaakt door de bacterie E.coli. Als E.coli via de plasbuis de blaas bereikt, hechten de bacteriën door middel van kleine uitsteekseltjes (zgn. fimbriae) zich aan de moleculen van D-Mannose. Wanneer iemand met een blaasontsteking D-Mannose gaat gebruiken, komt die suiker in het bloed, waarna er bloed met veel D-mannose gefilterd wordt door de nieren. Daardoor komt er veel van die suiker in de urine, die vervolgens vanuit de blaas door de plasbuis naar buiten stroomt en alle E.coli wegwast die het tegenkomt. De D-Mannose spoelt dus als het ware door het urinesysteem terwijl het alle E.coli-bacteriën aan zich vasthecht en de goede bacteriën worden niet aangetast. Voor degenen onder u die wel eens te kampen krijgen met een blaasontsteking is het dus ten zeerste aan te raden om eens kennis te maken met D-Mannose. D-Mannose verbetert ook de microflora van de dikke darm.

Ortho Health Foundation 3 maart 2015